عرفان عملی از مکتوبات سید محمد ولی + نقد

عرفان را شناخت باریتعالی می‌دانند و این معرفت و شناخت لازمه اش علم نیست بلکه نوری است که خداوند در دل سالک می‌گذارد. اما این نور در دل سالک موقعی می‌تابد که دل را پاک و هیچ چیزی در آن دل به جز یاد او و رضای او نباشد، پس سالک اول باید مقدمات پذیرش این نور را در دل آماده نماید.

کلیات: 
الف) دستور توبه می‌باشد که ذیل مطالب توضیح می‌دهم
ب) ارکان اربعه عرفان (مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاتبه یا معاقبه) را رعایت کند.

موارد دیگر: 
۱) ترک تمام گناهان، انجام واجبات همراه با نظارت شرعی، همراه با مستحبات
۲) روزه
۳) طهارت همیشگی و در همه شرایط
۴) حضور قلب و حزن در حالات، تفکر و ذکر
۵) سکوت
۶) تهجد وزیاد خواندن قرآن
۷) اعتقاد بر این و دوست داشتن ذات کبریایی خداوند و پیامبر(ص) و حضرت علی (ع) سپس ائمه معصوم و اولیاء الله و در زمان خودش اتقیاء و امام زمان (عج) را نور الله و باب الله بداند
۸ فهمیدن حقیقت ریا و ترک آن
۹) تجاهل در عرفان
۱۰) گمنام شدن و فرار از خلق
۱۱) خواب را شش ساعت کند (یک ساعت از خواب طبی کمتر) 
۱۲) حجامت دو ماه یا سه ماه یکبار (از پشت دو کتف) 
۱۳) نرفتن به مجالسی که در آنها غیبت، تهمت و آهنگ و غیره باشد
۱۴) اجتناب از احضار جن و ارواح و کلیه اعمال حرام ماوراء طبیعه (مانند چله و اذکاری که نیاز به اذن دارند) 
۱۵) حداقل روزی سه ساعت سجده کند و بعد بیشتر کند.
۱۶) زیارت قبور مسلمین و شهداء و زیارت ائمه و امامزادگان، کنار آب روان رفتن و پیاده روی
۱۷) نیت در همه اعمال فقط و فقط و فقط قرب و نزدیکی و شناخت خداوند تبارک و تعالی باشد نه بدست آوردن قدرت یا بزرگی و فخر فروختن در جامعه
۱۸) تواضع و فروتنی بیش از حد معمول
۱۹) نمازهای واجب را در پنج وقت بخواند، همراه با تعقیبات
۲۰ اهتمام بر نخوردن لقمه حرام، پرهیز از شبهه خوردن
*********
اما توضیحات: 
توبه: باید توبه‌ای کند از ته دل که این شش وجه را داشته باشد
اول ندامت و پشیمانی محض از گناهان
دوم عزم بر ترک گناهان و عود برای همیشه
سوم ادای حقوق مخلوقین
چهارم ادای حقوق و فرایضی که بر او بوده وآنها را ترک کرده
پنجم گوشتهایی که از حرام در بدن او روییده با اندوه و غصه آب کردن تا جایی که پوست به استخوان بچسبد، تا دوباره از حلال بروید
ششم اینکه آن مقدار لذتی که در گناه برده، عوض آن غصه و زحمت عبادی بکشد
این حقیقت محض توبه است که توبه عوام با خواص نیز فرق دارد.
اما بعد، جهت توبه باید غسل نمود، وضو گرفت، سپس چهار رکعت نماز به نیت استغفار و توبه بخواند. بدین صورت که در هر رکعت حمد + سه بار توحید + ناس+ فلق و بعد از سلام هفتاد بار استغفرالله ربی و اتوب الیک. سپس یک مرتبه لا حول و لا قوه الا بالله علی العظیم و سپس دستهایش را رو به آسمان بلند کند و با حالتی محزون بگوید: یا عزیز یا غفار اغفرلی ذنوبی و ذنوب جمیع المومنین و المومنات فانه لا یغفرالذنوب الا انت.
مگر نمی دانی که خداوند رحمان و الرحیم است مبدل السیئات باضعافها من الحسنات است یعنی بدیها را تبدیل به چندین برابر از نیکی ها می‌نماید و خداوند ان الله یحب التوابین است توبه کنندگان را دوست دارد.

**********

اما بعد، ارکان اربعه عرفان: 
سالکین عزیز بدانند که عرفا و اساتید اخلاق برای سلوک الی الله شرایطی و برای سالک وظایفی مقرر کرده اند. اگر سالک نتواند کسی یا فردی را به استادی خود انتخاب کند، که می‌گویند: 
قطع این مرحله بی همرهی خضر مکن *** ظلمات است بترس از خطر گمراهی
همانطور که می‌دانید باید دست در دامان رهبری آگاه داشته باشید تا رحمان را از شیطان جدا و سوا نماید. اما اگر نتوانید رهبری آگاه پیدا نمایید می‌توانید ازمکتوبات این حقیربه عنوان چراغ راهی برای سالکین الی الله استفاده نمایید.

بنده پیر خراباتم که لطفش دائم است *** ور نه لطف شیخ و زاهد، گاه هست و گاه نیست
**********

و اما ارکان سلوک: 
۱) مشارطه
شرط کردن با اعضاء و جوارح و نفس خود که امروز نمی توانید مرابه گناه وادار کنید.
ای دست من با تو شرط می‌کنم که نگذارم امروز گناه کنی و الی آخر
۲) مراقبه
یعنی مواظبت کردن و نگهبان شدن فکر و قلب از ارتکاب به گناه که در اعضاء و جوارح اثر می‌کند(یا مراعات نمودن حضور دوست) سالک باید توجه داشته باشد که در تمام طول روز و شب حالت مراقبه را از دست ندهد و مراعات رقیب خود (نفس) را بنماید. که اگر ساعتی از نفس غافل شدید سرمایه خود را ضایع کرده اید. و اگر حال مراقبه ادامه یابد امید زیادی است که درهای ملکوت به روی سالک گشوده گردد.
۳) محاسبه
حساب نمودن اعمال روزانه و رسیدگی به اعمال هر روزه چنانچه گویند بنده از زمره متقین محسوب نمی شود تا آنکه به حساب خود برسد.
۴) معاتبه (معاقبه یا مجاهده) 
یعنی تنبیه کردن نفس تا بترسد به این نحوکه اگر در محاسبه متوجه گناهی شد یا ترک واجبی نمود خود را تنبیه نماید
مثال: اگر امروز نماز صبحم قضا شد بیست روز روزه می‌گیرم زیرا تکرار گناه و سستی انس با گناه را بوجود می‌آورد پس باید تنبیهی در نظر گرفته شود.

دل بیمار شد از درد رفیقان مددی *** تا طبیبش بسر آریم و دوایی بکنیم

صبح که از خواب بیدار می‌شویم باید شکر خدا را بجا آوریم که دوباره به زندگی برگشتیم. سجده کنید و بگویید الحمدلله الذی احیانی بعد مااماتنی و الیه النشور، الحمدلله الذی رد علی روحی لاحمده و اعبده. سپس سه بار سوره توحید را قرائت نموده به نیابت از صاحب الامر و زمان و هدیه به ایشان همراه با دعای اللهم کن لولیک…
سپس وضو بسازید و هنگام شستن اعضاء وضو سه بار یا قادر بگویید و بعد از وضوخواندن آیه الکرسی و قدر با مشارطه و مراقبه
خواب: 
با طهارت وضو وارد بستر خواب شود با بسم الله الرحمن الرحیم. سپس رو به قبله روی خود را به حضرت جل الجلاله تسلیم نماید و هرکدام از این اعمال را که می‌تواند انجام دهد و محاسبه و معاتبه را انجام دهد
الف) خواندن آیه (قل انما انا بشر مثلکم یوحی الی رب احدا) 
ب) آیه (امن الرسول الی علی القوم الکافرین) را با تفکر و تدبر بخواند
ج) تسبیحات سیده نساء العالمین (الله اکبر ۳۴ ـ الحمد الله ۳۳ ـ سبحان الله ۳۳) 
د) آیه الکرسی
ح) توحید ۱۱ بار ـ قدر ۱۱ بار
و) سه بار یفعل الله ما یشاء بقدرته و یحکم ما یرید بعزته و یک بار (شهد الله تا سریع الحساب) 
ز) تا انجا که می‌تواند استغفار کند.

**********

اما نمازهای یومیه: 
هر کدام از نمازها دونوع تعقیبات دارند
۱) تعقیبات عمومی ۲) تعقیبات مخصوص
تعقیبات عمومی
بعد از سلام همه نمازهای یومیه انجام می‌شود که اینها هستند
۱: خواندن آیه الکرسی
۲: تسبیحات حضرت فاطمه (س) 
۳: تسبیحات اربعه سی بار
۴) دعای اللهم عرفنی نفسک فانک ان لم تعرفنی نفسک لم اعرف نبیک اللهم عرفنی رسولک فانک ان لم تعرفنی رسولک ام اعرف حجتک اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تعرفنی حجتک ضللت عن دینی و خواندن سه بار سوره توحید و هدیه به امام زمان و دعای فرج اللهم عظم البلاء
و سجده شکر

**********

تعقیبات خصوصی: 
نماز صبح: 
سوره توحید یازده بار جهت آسانی امور + سوره قدر ده بارجهت رزق حلال + یک تسبیح بسم الله الرحمن الرحیم جهت مشهور شد ن (شهرت چه دنیوی و چه اخروی) 
دعای یستشیر که خیلی خاصیت دارد، قرآن خواندن تا طلوع و سجده مخصوص (یا حی یا قیوم یا لا اله الا انت) تا طلوع آفتاب اثر عجیبی دارد و ۱۰۰ مرتبه استغفار
تعقیبات نماز ظهر: 
۱۰۰ مرتبه الرافع (جهت رفعت و بلندی مرتبه
۱۱۱ مرتبه سید السادات و ۱۰۰ مرتبه صلوات
تعقیبات نماز عصر: 
۷۰ مرتبه استغفار، دعای استغفر الله الذی لا اله الا هو الحی القیوم
تعقیبات نماز مغرب: 
غفیله، دعای اللهم انی اسئلک موجبات رحمتک
سجده معهوده (معروف به سجده یو نسیه) حداقل ۵۰۰ بار لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین ـ ذکر هو الرحمن الرحیم تا انجا که می‌تواند و بعد تفکر (من کی ام ـ کجایم ـ از کجا امدم ـ به کجا می‌روم و در فکر فرو رود گویا کسی در عالم بجز او و خداوند باریتعالی نیست) 
تعقیبات عشاء: 
دعای یستشیر، سجده معهوده تا اخر شب
اما از نظر سید، اعمالی که مقام آور هستند
۱ ـ روزه
۲ ـ قرآن زیاد خواندن
۳ ـ تهجد (نماز شب) 
۴ ـ ذکر
۵ ـ سکوت

**********

اعمال متفرقه: 
۱ ـ سالک حتما باید به عدد اسمش آیه الکرسی بخواند حداقل ماهی یکبار
۲ ـ عدد اسمش را با اسم الله (۶۶) بعلاوه نماید و آیه الکرسی بخواند به نیت محبت با خداوند باریتعالی
۳ ـ عدد اسم الم انشرح لک صدرک ماهی یکبار جهت شرح صدر
۴ ـ ختم قرآن هفته‌ای (در یک هفته) به این طریق: 
الف) روز جمعه از اول قرآن تا آخر المائده
ب) شنبه از انعام تا برائت
ج: یکشنبه از یونس تا مریم
د: دوشنبه از طه تا آخر قصص
ه: سه شنبه از عنکبوت تاآخر ص
و: چهار شنبه از زمر تا آخر الرحمن و پنجشنبه از واقعه تا آ خر قرآن حداقل ماهی یکبار
۵ ـ سجده‌های طولانی مدت مانند: 
ـ سجده معهوده (یونسیه) 
ـ سجده نماز صبح (یا حی یا قیوم یا لا اله الا انت) 
ـ سجده مخصوص امام موسی کاظم عظم الذنب من عبدک فلیحسن العفو من عندک (بعد از نماز ظهر یا عصر) هر کدام حداقل چهل دقیقه
۶ ـ روزی ۱۰۰۱ بار استغفار
۷ ـ روزه همراه ترک حیوانی که برای سالکین مبتدی حداقل ۱۰ تا ۳۹ روز و سپس این ترک سه روزه بیشتر نشود جهت پیشرفت لازم است.
۸ ـ بعد از غسل ۱۰۰ بار المهیمن گفتن جهت صفای باطن
۹ ـ هر روز زیارت عاشورا نه برای حاجتی بلکه به نیت زیارت ابا الشهداء
۱۰ ـ خواندن ۱۰۰ مرتبه سوره قدر در شب جمعه و ۱۰۰ مرتبه در عصر جمعه
۱۱ ـ نماز حضرت زهرا، نماز حضرت ولی عصر (عج) 
۱۲ ـ خواندن سوره انا فتحنا به عدد اسم جهت رفع غرور و باز شدن صدر
۱۳ ـ خواندن مسبحات قبل از خواب (حدید ـ حشر ـ صف ـ جمعه ـ تغابن ـ اعلی) 
۱۴ ـ آیه الکرسی ـ توحید ـ قدر ـ حمد، که هر کدام از آنها خواصی دارد که سالک می‌تواند بر حسب توانایی انجام دهد. مثلا آیت الکرسی هر چه ورد کند موجب مکاشفات قرآنی میشود و خیلی خواص دیگر
ـ توحید روزی ۱۰۰۰ بار بخواند بجهت آسان شدن امور دنیوی، زیاد شدن یقین، نورانی شدن قلب و زیاد شدن رزق هر روز ورد کند.
ـ قدر روزی ۱۰۰۰ بار معنویت بسیار عجیبی می‌آورد، پاک شدن قساوت از قلب، پاره شدن حجاب‌های چشم و خیلی خواص عجیب دیگر هر روز ورد کند
حمد: هفتاد بار خواندن و هدیه کردن به پیامبرو ائمه جهت برداشتن سدها و انحرافات فکری و عملی در سیر الی الله، سالک و عنایات عجیب
۱۵) صلوات کبیر، زیاد ورد کند که هر یک معادل ده هزار صلوات است
۱۶) خواندن زیارت جامعه کبیره ـ کمیل ـ دعای توسل ـ زیارت ششم امیرالمومنین و دعای ندبه
۱۷) هزار مرتبه صلوات روز جمعه و یا شب جمعه
تذکر: 
سالکین عزیز حتما به نهج البلاغه و خطبه همام مراجعه کنند و اوصاف پرهیزگاران را بخوانند.
و توصیه امام صادق (ع): به نه چیز نصیحت می‌کنم که سه چیز در ریاضت نفس است و سه چیز در بردباری و سه چیز در دانش آموزی
اما سه چیز در ریاضت نفس: 
الف) مبادا چیزی را که اشتها نداری بخوری که حماقت می‌آورد
ب) چون خواستی چیزی بخوری از حلال بخور و نام خدا را ببر.
ج) بیاد حدیث پیامبر (ص) باش که فرموده آدمی ظرفی را پر نکرده که شرش از شکم بیشتر باشد و چون ناچار باید بخوری یک سوم شکم را برای غذا و یک سوم را برای نوشیدن و یک سوم را برای نفس نگهدار
اما سه چیز در بردباری: 
الف) اگر کسی به تو گفت: اگر یک بگویی ده جواب می‌شنوی به او بگو اگر ده هم بگویی یک پاسخ از من نخواهی شنید
ب) اگر کسی ناسزا گفت: بگو اگر در آنچه می‌گویی راست گویی از خدامی خواهم که مرابیامرزد و اگر در آنچه می‌گویی دروغ گویی از خدا می‌خواهم که تو را بیامرزد
ج) هر کس تورا تهدید کرد او را وعده نصیحت و دعای خیر بده.
اماسه چیز در دانش: 
الف) هر چه را که نمی دانی از دانشمندان بپرس ولی مبادا سوالت برای آن باشد که اورا درتنگنای جواب قرار دهی و یا آزمایش کنی
ب) مبادا به رای خود عمل کنی تامی توانی احتیاط را از دست نده
ج) از فتوا دادن بگریز همچنان که از شیر درنده می‌گریزی و گردنت را پل پیروزی دیگران نکن.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نقد و بررسی
هر چند اصلاً مهم نیست که نویسنده‌ی این دستورالعمل، چه کسی است، اما بسیار مهم است که این دستور العمل را بر طبق چه ضابطه‌ای و مستند به چه اسنادی تنظیم کرده است.
اصحاب منهاج فردوسیان و آشنایان با این برنامه‌ی تربیتی، می‌دانند که برنامه‌ی فوق، اشکالات متعددی دارد، مانند این که:
۱. در برخی موارد، مبهم است. مثل این که می‌نویسد: «تواضع و فروتنی بیش از حد معمول». بدون این که معلوم کند، «حد معمول» تواضع و «بیش از حد معمول» آن، چقدر است.
۲. برخی از دستورات، از علوم غریبه برداشت شده و باید به عدد کبیر آن یا به عدد اسم شخص، گفته شود. این گونه دستورات، جایگاهی در شرع انور ندارد.
۳. چیدمان دستورات، از مهم‌تر به مهم نیست و دچار آشفتگی اهمیت می‌باشد.
و برخی اشکالات ریز و درشت دیگر که بررسی آن را به مجال بهتری وا می‌گذاریم.

برچسب‌ها: محمد شجاعي, مرکز نشر, آيت الله, تصوف, صوفي اشکال بر نقد مراجع تقلید!...